Industri minyak sawit serantau kembali bergolak apabila pihak berkuasa Indonesia menyita aset bernilai 11.88 trilion rupiah (anggaran RM3.6 bilion) dan memaksa Wilmar International Ltd, sebuah konglomerat agrimakanan yang berpangkalan di Singapura dan dikaitkan dengan taikun Malaysia Tan Sri Robert Kuok, untuk meletakkan deposit keselamatan sebanyak US$729 juta (sekitar RM3.1 bilion).
Langkah drastik ini susulan dakwaan salah guna permit eksport minyak sawit mentah (CPO) semasa krisis bekalan domestik di Indonesia pada 2021–2022, dan memberi kesan langsung kepada PPB Group Berhad, syarikat yang dikuasai oleh keluarga Kuok di Malaysia.
Lima anak syarikat Wilmar yang terlibat ialah Multimas Nabati Asahan, Multi Nabati Sulawesi, Sinar Alam Permai, Wilmar Bioenergi Indonesia dan PT Wilmar Nabati Indonesia. Kesemua entiti ini didakwa terlibat dalam mendapatkan kuota eksport secara rasuah semasa larangan eksport sawit oleh kerajaan Indonesia, sehingga menimbulkan kerugian negara dianggarkan 18.3 trilion rupiah (sekitar RM5.55 bilion).
Tindakan Mahkamah & Siasatan Hakim
Walaupun Mahkamah Korupsi Jakarta sebelum ini membebaskan lima syarikat berkenaan daripada pertuduhan jenayah, Pejabat Pendakwa Raya telah memfailkan rayuan ke Mahkamah Agung, dengan dokumen audit bersama oleh BPKP dan Universiti Gadjah Mada yang mengesahkan kerosakan kewangan dan ekonomi yang signifikan.
Lebih mengejutkan, tiga hakim yang mengadili kes tersebut – Agam Syarif Baharuddin, Ali Muhtarom dan Djuyamto – kini sedang disiasat atas dakwaan menerima rasuah daripada peguam korporat, Ariyanto, yang dikatakan mewakili Wilmar, Musim Mas dan Permata Hijau.
Kesan Langsung kepada PPB Group Berhad
Sebagai pemegang saham terbesar dalam Wilmar International dengan pegangan sebanyak 18%, PPB Group Berhad terdedah secara langsung kepada risiko kewangan dan reputasi. PPB yang dimiliki oleh Kuok Brothers Sdn Bhd dengan pegangan majoriti 50.56%, menjadikan Wilmar sebagai penyumbang utama keuntungan sebelum cukai kumpulan.
Saham PPB telah menjunam ke paras RM9.89 pada 17 Jun — terendah sejak April 2009 — sebelum pulih sedikit kepada RM9.96. Sejak awal tahun, nilai saham telah merosot hampir 20%, manakala dalam tempoh 12 bulan terakhir, kejatuhan mencecah lebih 30%.
Firma penyelidikan Kenanga Research telah menurunkan saranan saham PPB daripada Outperform kepada Market Perform, dan mengurangkan harga sasaran daripada RM15.00 kepada RM10.50. Kenanga turut menganggarkan bahawa PPB terdedah kepada risiko kerugian kira-kira RM600 juta, atau sekitar 42 sen sesaham, sekiranya Wilmar kehilangan deposit tersebut.
KWSP MULA MELUPUS SAHAM: SENTIMEN PASARAN SEMAKIN GOYAH
Kumpulan Wang Simpanan Pekerja (KWSP) yang merupakan pemegang saham kedua terbesar PPB, turut mula melupuskan saham secara berperingkat. Sepanjang tempoh 16 Mei hingga 17 Jun, KWSP menjual 394,800 unit saham, menjadikan baki pegangan kepada 188.47 juta saham (13.248%).
Langkah ini mencerminkan sentimen berhati-hati dalam kalangan pelabur institusi terhadap risiko perundangan dan pendedahan berterusan PPB kepada Wilmar.
Implikasi: Nasib Wilmar Penentu Arah PPB dan Empayar Kuok
Empat tumpuan utama menjelang keputusan Mahkamah Agung Indonesia:
- Jika rayuan diterima – Wilmar akan kehilangan deposit AS$729 juta dan berdepan kesan reputasi yang besar. PPB akan terjejas dari segi keuntungan.
- Jika rayuan ditolak – Wilmar boleh menuntut semula deposit, sekali gus mengurangkan tekanan terhadap PPB.
- Tindak balas pelabur institusi – Jika ketidaktentuan berlanjutan, dana seperti KWSP mungkin terus mengurangkan pegangan.
- Sorotan ESG dan tadbir urus korporat – Krisis ini menguji komitmen Wilmar dan PPB terhadap piawaian kelestarian dan antirasuah global.
Legasi Kuok dalam Gelombang Risiko
Tan Sri Robert Kuok, individu terkaya Malaysia dengan nilai kekayaan melebihi US$12 bilion, kini menyaksikan salah satu tonggak perniagaannya diuji di gelanggang perundangan antarabangsa.
Walaupun Wilmar menafikan sebarang salah laku dan mematuhi arahan mahkamah, reputasi dan kepentingan ekonomi yang berkait rapat dengan PPB dan Kuok Brothers kini berada dalam radar ketidaktentuan.
Pasaran menanti — sama ada keputusan Mahkamah Agung Indonesia bakal memulihkan keyakinan atau menyemarakkan satu lagi krisis korporat rentas sempadan yang bakal merosakkan empayar yang dibina selama lebih setengah abad.
